قسمت پنجم احادیث نماز

قسمت چهارم احادیث تأثیرات نماز

نماز پاسدار انسان

قال على - عليه السلام -:

و عن ذلك ما حرس الله عباده المؤ منين بالصلوات و الزكوات ؛

و از اينجاست كه خداوند با نمازها و زكاتها و سختكوشى در نماز، از بندگان با ايمانش پاسدارى مى كند.

(نهج البلاغه ، فيض الاسلام ، ص 798)

تقويت روحيه به وسيله نماز

عن الصادق - عليه السلام - قال :

فى قول الله - عز و جل -: (و استعينوا بالصبر و الصلوة ) قال : يعنى بالصبر: الصوم ؛ و قال : اذا نزلت بالرجل النازلة او الشديدة فليصم فان الله - عز و جل - يقول : (استعينوا بالصبر و الصلاة ) ؛

امام صادق (ع ) در تفسير آيه فوق فرمود: خداوند متعال در قرآن مى فرمايد: (از روزه و نماز استعانت جوييد) و مراد از (صبر) در اين آيه (روزه ) است .و سپس فرمود: و هرگاه دشوارى و مشكلى سخت به كسى روى آورد.(روزه ) بدارد، زيرا خداوند متعال مى گويد: (يارى طلبيد و استعانت جوييد از روزه و نماز).

(روضة المتقين ، ج 3، ص 260 و 228)

روح نماز در عالم برزخ

قال الصادق - عليه السلام -:

اذا وقع الانسان فى قبره .... كان الصلوة عن يمينه و الزكوة عن شماله و البر ظل عليه ، قال الصبر للصلوة و الزكوة و البر: دونكم صاحبكم فان عجزتم عنه فانا دونه ؛

هنگامى كه انسان در قبر خود قرار گرفت ، (نماز) در طرف راست و زكات در طرف چپ وى قرار مى گيرند، و نيكيهايش بر سر وى سايه مى گسترانند ؛ در اين هنگام ، (صبر) به نماز و زكات و نيكيهاى وى مى گويد: صاحب خود را دريابيد و اگر عاجز مانديد من او را كفايت مى كنم و با او خواهم بود.

(سفينة البحار، صبر، ج 2، ص 5)

مقايسه نماز با حج و روزه

فى الحديث :

الحج افضل من الصلاة و الصيام ، لان المصلى انما يشتغل عن اهله ساعة و الصائم بياض يوم و ان الحاج ... يطيل غيبته عن اهله ...؛

در حديث آمده است كه : (حج ) برتر از نماز و روزه است ، زيرا انسان نمازگزار فقط در فرصتى كوتاه از لذات خود صرفنظر مى كند، وروزه دار هم از صبح تا غروب از آن دست مى كشد ولى حاجى ، در فرصتى طولانى ، از زن (و فرزند) خود چشم مى پوشد.

(بحارالانوار، ج 99، ص 18)

حايل آتش دوزخ

قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:

و تكون صلاة العبد عند المحشر تاجا على راءسه و نورا على وجهه و لباسا على بدنه و سترا بينه و بين النار ؛

نماز بنده در محشر تاجى است بر سر او، و موجب نورانيت صورتش ، لباس ‍ براى بدن وى ، و ساتر و حايل بين او و آتش جهنم است .

(بحارالانوار، ج 82، ص 231)

شفيع نمازگزار

قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:

الصلاة شفيع بينه و بين ملك الموت ؛

نماز شفيع نمازگزار در نزد ملك الموت است .

(بحارالانوار، ج 82، ص 232)

راز سجود بر آدم

و فى الحديث

قال الله تعالى : يا ادم انما امرت الملائكة بتعظيمك بالسجود لك اذكنت وعاء لهذه الانوار و لو كنت سالتنى بهم قبل خطيئتك ان اعصمك منها و ان افطنك لدواعى عدوك ابليس حتى تحرز منها لكنت قد جعلت ذلك ؛

در حديث آمده است : كه خداوند متعال به آدم فرمود: اى آدم البته به عنوان عظمت تو فرشتگان را دستور دادم تا در برابرت سجده كنند به خاطر آن كه در ذات و سرشت تو نور ولايت جاى دارد.

(بحارالانوار، ج 11، ص 192)

اثر خلوص در نماز

عن ابى عبدالله - عليه السلام - قال :

فى التورية مكتوب : يابن ادم ، تفرغ لعبادتى ، املاقلبك غنى و لا اكلك الى طلبك ، و على ان اسد فاقتك و املاقلبك خوفا منى ، و ان لا تفرغ لعبادتى ، املاقلبك شغلا بالدنيا ثم لااسد فافتك و اكلك الى طلبك ؛

در تورات نوشته شده است : اى پسر آدم ، فارغ شو از براى عبادت من ، تا پر كنم قلب تو را از بى نيازى و واگذار نكنم تو را به سوى طلب خويش ، و بر من است كه ببندم راه فقر تو را و پر كنم دل تو را از خوف خويش و اگر فارغ نشوى براى عبادتم ، پر كنم دول تو را از اشتغال به دنيا پس از آن نبندم فقر تو را و واگذارم تو را به سوى طلبت .

(اصول كافى ، ج 2، ص 83)

نماز محبوب پارسايان

قال على - عليه السلام -:

الصلاة قربان كل تقى ، و الحج جهاد كل ضعيف ، و لكل شى ء زكاة و زكاة البدن الصيام ، و جهاد المراة حسن التبعل ؛

نماز وسيله تقرب و نزديك شدن هر پارسايى به خداست ، و حج ، جهاد افراد ناتوان است ، هرچيزى زكات دارد و زكات و پاك كردن بدن ، روزه گرفتن است .جهاد زن هم خوب شوهردارى كردن مى باشد.

(نهج البلاغه ، فيض الاسلام ، ص 1152)

تقسيم نماز بين خدا وبنده

حديث قدسى :

قسمت الصلوة بينى و بين عبدى : فنصفها لى ، و نصفها لعبدى ، فاذا قال : (بسم الله الرحمن الرحيم ) يقول الله : ذكرنى عبدى .و اذا قال : (الحمد لله) يقول الله : حمدنى عبدى و اثنى على .و هو معنى (سمع الله لمن حمده ) و اذا قال : (الرحمن الرحيم ) يقول الله : عظمتى عبدى .و اذا قال : (مالك يوم الدين ) يقول الله : مجدنى عبدى (و فى رواية : فوض الى عبدى ) و اذا قال : (اياك نعبد و اياك نستعين ) يقول الله : هذا بينى و بين عبدى .و اذا قال : (اهدنا الصراط المستقيم ) يقول الله : هذا لعبدى و لعبدى ما سئل ؛

من نماز را بين خود و بنده ام تقسيم كرده ام ، نيمى از آن من است و نيمش از آن بنده ام .پس چون بنده گفت : (بسم الله الرحمن الرحيم )، خدا گويد: (بنده ام مرا ياد كرد) و چون بنده گفت : (الحمد لله ) خدا فرمايد: (بنده ام مرا سپاس گزارد و ستايش گفت ).و اين است معنى (سمع الله لمن حمده ) و چون گفت : (الرحمن الرحيم ) خداوند گويد: (بنده ام مرا تعظيم كرد).و چون گفت : (مالك يوم الدين ) خدا گويد: (بنده ام مرا تمجيد كرد).(و در روايتى ديگر، كار خود را به من واگذار كرد).و چون گفت : (اياك نعبد و اياك نستعين ) خدا مى فرمايد: (اين بين من و بنده من است ).و چون گفت : (اهدنا الصراط المستقيم ) خداوند مى فرمايد: (اين از آن بنده من است و بنده ام آن چه بخواهد از آن اوست ).

(المحجة البيضاء، ج 1، ص 388)

بهره بردارى از نماز

قال الصادق - عليه السلام -:

اعلم ان الصلوة حجزة الله فى الارض فمن احب ان يعلم ما يدرك من نفع صلوته فلينظر فان كانت صلوته حجرته عن الفواحش و المنكر فانما ادرك من نفعها بقدر ما احتجر ؛

بدان حقيقت نماز نگهبان الهى در زمين است پس كسى كه مى خواهد بداند چه بهره اى از نماز مى برد بايد ملاحظه كند كه نماز چه اندازه او را از زشتى و بدى ما حفظ مى كند و به همان اندازه كه حفظ مى كند بهره برده است .

(بحارالانوار، ج 78، ص 199)

اجر نماز

قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:

الصلاة ...مفتاحا للجنة و مهورا لحور العين و ثمنا للجنة ؛

نماز موجب فتح و گشايش ابواب جنت براى او مى باشد و مهريه حورالعين و ثمن و بهاى بهشت است .

(بحارالانوار، ج 82، ص 231)

حق نماز را چه كسانى مى شناسند؟

قال على - عليه السلام -:

و قد عرف حقها (الصلوة ) رجال من المؤ منين الذين تشغلهم عنها زينة متاع ، و لاقرة عين من ولد و لا مال ، يقول الله سبحانه : (رجال لا تلهيهم تجارة و لا بيع عن ذكر الله و اقام الصلوة و ايتاء الزكوة ) ؛

حق نماز را مؤ منين شناخته اند كه نه زينت هاى دنيا، نه نور چشمى ها از فرزند و مال ، آنان را از عبادت پروردگارشان باز نمى دارد زيرا كه خداوند سبحان ميگويد: (مردانى هستند كه تجارت و داد و ستد آنان را از ياد خدا و برپا داشتن نماز و پرداخت زكات باز نمى دارد).

(نهج البلاغه ، خطبه ، 199)

نماز، فروتنى كامل

قال على - عليه السلام -:

و عن ذلك ما حرس الله عبده المؤ منين بالصلوات و الزكوات ، و مجاهدة الصيام فى الايام المفروضات ... لما فى ذلك من تعفير عتاق الوجوه بالتراب تواضعا ؛

خداوند بندگان با ايمانش را از تبهكارى و ستمگرى و گردنكشى به وسيله نمازها و زكات ها و سعى در گرفتن روزه ها در روزه هايى كه واجب نموده است ، حفظ مى كند....؛ زيرا در نماز انسان صورتهاى آزاده و نيكو را از روى فروتنى در پيشگاه الهى بر خاك مى مالد.

(نهج البلاغه ، فيض الاسلام ، ص 798)

تاءثير تكبيرة الاحرام

قال الباقر - عليه السلام -:

اذا احرم العبد المسلم فى صلوته ، اقبل الله اليه بوجهه و وكل به ملكا يلتقط القران من فيه التقاطا فاذا اعرض ، اعرض الله عنه و وكله الى الملك ؛

هنگامى كه بنده اى مسلمان تكبيرة الاحرام نماز را مى گويد، خداوند به طرف او توجه مى كند، و موكل مى كند بر او ملكى را تا آن چه كه قرائت مى كند از او دريافت كند، پس وقتى از نماز فارغ شد خداوند او را به همان ملك مى سپارد.

(مستدرك الوسائل ، ج 1، ص 173)

تاءثير (الله اكبر) گفتن

قال العسكرى - عليه السلام - فى تفسيره :

فاذا رفع يديه و قال : (الله اكبر) و اثنى على الله ، قال الله تعالى لملائكته : يا عبادى ! اما ترونه كيف كبرنى و عظمنى و نزهنى عن ان يكون لى شريك او شبيه او نظير و رفع يده و تبرء عما يقوله اعدائى من الاشراك بى ؟اشهدكم انى ساكبره و اعظمه فى دار جلالى و انزهه فى متنزمات دار كرامتى و ابرئه من اثامه و من ذنوبه ومن عذاب جهنم و من نيرآنها؛

پس وقتى كه نمازگزار دو دستش را(جهت گفتن ): (الله اكبر) بالا برد و ثناى خدا گويد، خداى تعالى به ملائكه خود چنين ميفرمايد: اى عبادت كنندگان من !آيا نمى بينيد بنده ام را كه چگونه مرا بزرگ و عظيم شمرد و از شريك و تشبيه و نظير پاك دانست و دستش را(هنگام گفتن تكبير) بلند كرد و دورى جست از گفته هاى دشمنان من كه براى من شريك قائلند؟ شما را شاهد مى گيرم ، به درستى كه به زودى من او را در دار جلالم بزرگ و عظيم خواهم كرد و پاك مى گردانم او را در پاكيزگى دار كرامتم و او را از گناهان پاك مى سازم و از عذاب جهنم وآتش آن او را حفظ مى كنم .

(بحارالانوار، ج 82، ص 221)

تاءثير خواندن حمد و سوره

قال العسكرى - عليه السلام - فى تفسيره :

و اذا قال (بسم الله الرحمن الرحيم الحمدلله رب العالمين ) فقرا فاتحة الكتاب و سورة قال الله تعالى لملائكته اما ترون عبدى ؟هذا كيف تلذذ بقرائة كلامى ؟اشهدكم يا ملائكتى لاقولن له يوم القيامة اقرا فى جنانى و ارق فى درجاتى فلايزال يقرء و يرقى بعدد كل حرف درجة من ذهب و درجة من فضة و درجة من لؤ لؤ و درجة من جوهر و درجة من زبرجد اخضر و درجة من زمرد اخضر و درجة من نور رب العزة ؛

و زمانى كه (بسم الله الرحمن الرحيم ، الحمدلله رب العالمين ) را قرائت كرد و فاتحة الكتاب و سوره خواند، خداوند تعالى خطاب به ملائكه خود مى گويد: آيا اين بنده مرا نمى بينيد چگونه با قرائت كلام من لذت مى برد؟ شما را شاهد مى گيرم ، اى ملائكه من هر آينه در روز قيامت به او خواهم گفت : در بهشت من قرائت كن و به درجات (بالا) ارتقاء پيدا كن ؛ پس او دائم قرائت خواهد نمود و به عدد هر حرف ، درجه اى از طلا، درجه اى از نقره ، درجه اى از لؤ لؤ ، درجه اى از جوهر، درجه اى از زبرجد سبز، درجه اى از زمرد سبز و درجه اى از نور رب العزة به او عطا خواهد شد.

(بحارالانوار، ج 82، ص 221)

تاثير سلام نماز

قال العسكرى - عليه السلام - فى تفسيره :

فاذا سلم من صلاته ، سلم الله عليه و سلم عليه ملائكته ؛

پس زمانى كه بنده نمازش را سلام داد، خداوند و ملائكه بر او سلام مى فرستند.

(بحارالانوار، ج 82، ص 221)

اسرارا نماز

سرالله اكبر

عن اميرالمؤ منين - عليه السلام - انه قال :

و الوجه الاخر (الله اكبر) فيه نفى كيفيته ؛ كانه يقول (اى المؤ ذن ): الله اجل من ان يدرك الواصفون قدر صفته الذى هو موصوف به ؛ انما يصفه الواصفون صفته على قدرهم لاقدر عظمته و جلاله .تعالى الله عن ان يدرك الواصفون صفته علوا كبيرا؛

وجه ديگر (الله اكبر) اين است كه كيفيت و چگونگى را از او نفى مى كند ؛ گويى اذان گوينده مى گويد: (خدا والاتر از آن است كه وصف كنندگان صفت او را(آن چنان كه هست ) ادراك كند).وصف كنندگان به قدر ادراك خود او را وصف مى كنند نه به قدر عظمت و جلال او.خدا بسيار برتر از آن است كه وصف گويان صفت او را دريابند....

(بحارالانوار، ج 81، ص 131)

اسرار به ركوع رفتن

قال العسكرى - عليه السلام - فى تفسيره :

فاذا ركع قال الله تعالى لملائكته : يا ملائكتى !اما ترون كيف تواضع لجلال عظمتى ؟اشهدكم لاعظمته فى دار كبريائى و جلالى ؛

پس وقتى (نمازگزار) ركوع رفت ، خداوند تبارك و تعالى خطاب به ملائكه مى كند و مى گويد: (اى ملائكه من !آيا نمى بينيد (بنده نمازگزار) چگونه براى بزرگى و عظمت من تواضع مى كند؟شما را گواه مى گيرم ، كه هر آينه او را در دار كبريائى و جلال خودم بزرگ سازم ).

(بحارالانوار، ج 82، ص 221)

اسرار سر از ركوع برداشتن

قال العسكرى - عليه السلام - فى تفسيره :

فاذا رفع راءسه من الركوع قال الله تعالى لملائكته : اما ترون يا ملائكتى كيف يقول : ارتفع عن اعدائك لما اتواضع لاوليائك و انتصب لخدمتك اشهدكم يا ملائكتى !لاجعلن ، جميل العاقبة له و لاصبرنه الى جنانى ؛

پس هنگامى كه (نمازگزار) سرش را از ركوع بلند كرد، خداوند خطاب به ملائكه خود مى كند و مى گويد: آيا نمى بينيد اى ملائكه من !چگونه اين بنده ام مى گويد (خدايا) سرم را در مقابل دشمنان تو بلند كردم ، چنانچه در مقابل دوستان تو تواضع نمودم و خود را براى خدمت تو آماده ساختم ؟شما را گواه مى گيرم اى ملائكه من !هر آينه عاقبت زيبا و خوبى براى او قرار خواهم داد و بهشتم را براى او قرار خواهم داد .

(بحارالانوار، ج 82، ص 221)

اسرار سجده كردن

قال العسكرى - عليه السلام - فى تفسيره :

فاذا سجد قال الله تعالى لملائكته : يا ملائكتى !اما ترون كيف تواضع بعد ارتقائه ؟و قال لى : و ان كنت جليلا مكينا فى دنياك ، فانا ذليل عند الحق اذا ظهرلى ؟سوف ارفعه بالحق و ادفع به الباطل ؛

هنگامى كه (نمازگزار) سجده كرد خداوند خطاب به ملائكه خود فرمود: اى ملائكه من !آيا نمى بينيد كه چگونه بنده ام بعد از ارتقاء تواضع مى كند و براى من مى گويد: اگر تو صاحب جلالت و مكنت در دنيا هستى ، پس من خوار در نزد تو هستم ؟(خداوند فرمايد) به زودى او را از طريق حق بالا مى برم و به وسيله او باطل را دفع مى كنم .

(بحارالانوار، ج 82، ص 221)

اسرار تشهد

قال الصادق - عليه السلام -:

التشهد ثناء على الله تعالى : فكن عبد له فى السر خاضعا له فى الفعل ، كما انك عبد له بالقول و الدعوى .وصل صدق لسانك بصفاء صدق سرك ؛ فانه خلقك عبدا و امرك ان تعبده بقلبك و لسانك و جوارحك ، و ان تحقق عبوديتك له بربوبيته لك ، و تعلم ان نواصى الخلق بيده ، فليس لهم نفس و لالحظ الا بقدرته و مشيته ، و هم عاجزون عن اتيان اقل شى ء فى مملكته الا باذنه و ارادته .قال الله - عز و جل - (و ربك يخلق ما يشاء و يختار ما كان لهم الخيره من امرهم سبحان الله و تعالى عما يشركون ).فكن عبدا شاكرا بالفعل ، كما انك عبد ذاكر بالقول والدعوى .و صل صدق لسانك بصفاء سرك ؛ فانه خلقك ؛ فعز و جل ان يكون ارادة و مشية لاحد الا بسابق ارادته و مشيته .فاستعمل العبودية فى الرضا بحكمه و بالعبادة فى اداء اوامره .و قد امرك بالصلوة على نبيه محمد - صلى الله عليه وآله - فاوصل صلوته و طاعته بطاعته و شهادته بشهادته . و انظر لايفوتك بركات معرفة حرمته ، فتحرم عن فائدة صلوته و امره بالاستغفار لك و الشفاعة فيك ان اتيت بالواجب فى الامر و النهى و السنن و الاداب ؛ و تعلم جليل مرتبته عند الله - عز و جل - ؛

تشهد ستايش خداوند تعالى است ؛ پس در باطن و ضمير، بنده او و در عمل و كردار، خاضع براى او باش ، همچنان كه در سخن و ادعا بنده او هستى .و راستى زبانت را به صفاى صدق ضميرت بپيوند، كه او تو را بنده آفريده و دستورت داده تا با قلب و زبان و (همه ) اعضا و جوارحت عبادتش ‍ كنى و بدان جهت كه او پروردگار تو است ، بندگى او نمايى ، و بدانى كه اختيار و سرنوشت خلق به دست اوست و كس را ياراى هيچ نفسى و نيم نگاهى جز به توان و خواست او نيست و جز با اجازه و اراده او قادر به انجام كوچكترين كارى در مملكت او نمى باشند.خداوند عز و جل فرموده : (پروردگار تو آن چه بخواهد مى آفريند و انتخاب و اختيار مى كند و آنان را در كارهايشان گزينش و انتخاب نيست ، منزه و برتر است خدا از آن چه شكر مى ورزند) پس بنده سپاسگزار خدا باش در عمل ، آن سان كه به زبان و ادعا ذكر او گويى .و راستى زبانت را به صفاى ضميرت بپيوند كه او تو را آفريده (و از درونت آگاه است ) پس برتر و والاتر از آن است كه كسى را بدون آن كه نخست او اراده كند، اراده اى باشد ؛ پس باتسليم و رضا به فرمان او باش و يا عبادت كردن به وسيله انجام اوامرش بندگى به جاى آر.و تو را به صلوات بر پيامبرش محمد (ص ) امر كرده ، پس نماز خدا را با صلوات بر پيامبر (ص ) و طاعت او را با طاعت آن حضرت و شهادت (به وحدانيت ) او را به شهادت (به رسالت ) آن جناب وصل كن ؛ و بنگر كه بركات معرفت حرمت آن جناب از دستت نرود تا از بهره درود فرستادن او (اشاره به آيه 103 سوره توبه ) و از امر خداوند به آن جناب كه اگر به آن چه فعل يا تركش واجب است و به سنن و آداب عمل كنى و مرتبت بلند او را نزد خداوند بدانى ، برايت استغفار كند و درباره ات شفاعت نمايد (اشاره به آيه 159 سوره آل عمران و آيات ديگر) محروم گردى ).

(مصباح الشريعة ، باب 17، بحارالانوار، ج 82، ص 284)

اسرار سر برداشتن از سجده اول

قال العسكرى - عليه السلام - فى تفسيره :

فاذا رفع راءسه من السجدة الاولى قال تعالى : يا ملائكتى !اما ترونه كيف قال : (و انى و ان تواضعت لك فسوف اخلط الانتصاب فى طاعتك بالذل بين يديك ) ؛

سپس زمانى كه سر از سجده اول برداشت ، خداوند خطاب به ملائكه اش ‍ مى گويد: اى ملائكه من !آيا نمى بينيد او را چگونه مى گويد: و به درستى كه من به زودى تواضع در مقابلت را با ذل و كوچكى خواهم گمارد.

(بحارالانوار، ج 82، ص 221)

اسرار سجده دوم

قال العسكرى - عليه السلام - فى تفسيره :

فاذا سجد ثانية : قال الله تعالى لملائكته : اما ترون عبدى هذآموزشى كيف عاد الى التواضع لى ؟لاعيدن اليه رحمتى ؛

و هنگامى كه سجده دوم را به جا آورد، خداوند تعالى خطاب به ملائكه خود مى گويد: آيا اين بنده مرا نمى بينيد چگونه براى من تجديد تواضع نمود؟ هر آينه رحمت خود را براى او اعاده خواهم كرد.

(بحارالانوار، ج 82، ص 221)

اسرار سربرداشتن از سجده دوم

قال العسكرى - عليه السلام - فى تفسيره :

فاذا رفع راسه قائما قال الله تعالى : يا ملائكتى !لا رفعته بتواضعه كما ارتفع الى صلاته ؛

پس زمانى كه سرش را(سجده دوم ) بلند كرد و ايستاد، خداوند تعالى مى گويد: اى ملائكه من !هر آينه او را به خاطر تواضعش در مقابل من رفعت خواهم داد، چنان كه نماز او به سوى من بالا خواهد آمد.

(بحارالانوار، ج 82، ص 221)

تاثير قنوت و سجده طولانى

قال على - عليه السلام -:

طول القنوت و السجود ينجى من عذاب النار ؛

قنوت و سجده طولانى در نماز، نمازگزار را از عذاب آتش نجات مى دهد.

(تصنيف غررالحكم ، ص 175، حديث 3353)

اسرار تشهد

قال العسكرى - عليه السلام - فى تفسيره :

ثم لايزال يقول الله لملائكته - هكذا فى كل ركعة - حتى اذا قعد للتشهد الاول و التشهد الثانى ، قال الله تعالى يا ملائكتى قد قضى خدمتى و عبادتى و قد ثنى على و يصلى على محمد نبى لاثنين عليه فى ملكوت السموات و الارض و لاصلين على روحه فى الارواح فاذا صلى على اميرالمؤ منين - عليه السلام - فى صلاته : قال الله له : يا عبدى !لاصلين عليك كما صليت عليه و لاجعلنه شفيعك كما استشفعت به ؛

سپس مدام خداوند تعالى - در هر ركعت از نمازى كه بنده مى خواند - خطاب به ملائكه چنين خواهد گفت ؛ تا زمانى كه براى تشهد اول و تشهد دوم نشست ، در اين هنگام خداى تعالى مى گويد: اى ملائكه من !به تحقيق به جاآورد بنده من خدمت و عبادت مرا و اكنون نشسته و ثناى مرا مى كند و درود بر محمدپيغمبر من مى فرستد هرآينه بر او ثنا مى فرستم در ملكوت آسمانها و زمين و هر آينه درود بر روح او مى فرستم و زمانى كه درود بر اميرالمؤ منين (ع ) در نمازش فرستاد، خدا به او مى گويد: اى بنده من !هر آينه من بر تو درود مى فرستم ، كما اين كه تو بر على درود مى فرستى ، هر آينه او را شفيع تو قرار مى دهم ، چنانچه تو به وسيله او طلب شفاعت كردى .

(بحارالانوار، ج 82، ص 221)

اسرار سلام نماز

قال الصادق - عليه السلام -:

معنى السلام فى دبر كل صلوة الامان ؛ من ادى امر الله و سنة نبيه - صلى الله عليه و اله - خاشعا منه قلبه ، فله الامان من بلاء الدنيا و برائة من عذاب الآخرة .و السلام اسم من اسماء الله تعالى ، اودعه خلقه ليستعملوا معناه فى المعاملات و الامانات و الاضافات ، و تصديق مصاحبتهم فيما بينهم و صحة معاشرتهم .و اذا اردت ان تضع السلام موضعه و تودى معناه فاتق الله ، و ليسلم منك دينك و قلبك و عقلك ، و لاتدنسها بظلمة المعاصى ؛ و لتسلم حفظتك ، لاتبرمهم و لاتملهم و توحشهم منك بسوء معاملتك معهم ، ثم صديقك ثم عدوك . فان من لم يسلم منه من هو الاقرب اليه فالابعد اولى .و من لايضع السلام مواضعه هذه ، فلا سلام و لاتسليم (خ ل : سلم ) و كان كاذبا فى سلامه و ان افشاه فى الخلق ؛

معناى سلام در پايان هر نماز، امان است ؛ يعنى ، هر كس امر خدا و سنت پيامبرش را با خشوع قلبى در مقابل خدا به جاى آورد، از بلاى دنيا در امان و از عذاب آخرت بر كنار است .و (سلام ) نامى از نامهاى خداوند تبارك و تعالى است كه ميان خلق خود به وديعت نهاده تا معنا و محتواى آن را در داد و ستدها، امنتدارى ها و در روابط با هم ، و براى تاءييد و تصديق همنشينها و صحت آميزش و معاشرتشان به كار ببرند.اگر خواستى (سلام ) را جاى خود نهى و (حق ) معناى آن را ادا كنى ، بايد از خدا پروا كنى و دين ، دل و عقلت از (گزند و آسيب ) خودت در سلامت باشد و آنها را به تيرگى گناهان نيالايى ؛ و بايد فرشتگان نگهبانت را سلامت بدارى ، آنها را نيازارى و ملولشان نسازى و با بدرفتارى با ايشان آنان را از خود نترسانى ؛ آن گاه دوستت و سپس دشمنت (بايد از جانب تو در سلام باشند) كه هر كس نزديكترين كس به او از دست او در سلامت نباشد، به طريق اولى دورترين كس از او در سلامت نخواهد بود.و هر كه سلام را در جايگاههايش ‍ ننهد، (او را) نه سلامى است و نه تسليمى .و در سلام گفتنش دروغگو است هرچند بلند و آشكار در ميان مردم سلام بگويد.

(مصباح الشريعه ، باب 18، بحارالانوار، ج 82، ص 307)